Pogrzeb

Sprawując obrzędy pogrzebowe zmarłych ludzie wierzący starają się wyrażać wiarę w życie wieczne. Przypomina się przy tej okazji, że ciało zmarłego było świątynią Ducha Świętego i należy je traktować z szacunkiem. Rytuał pogrzebowy mówi o momentach praktykowanych przed pogrzebem: czuwanie w domu zmarłego, umieszczenie ciała w trumnie, zgromadzenie krewnych, eucharystia i przeniesienia ciała do grobu. Wyróżnia też trzy formy pogrzebu. Pierwsza forma bardzo często stosowana jest na wsi. Zawiera ona stacje w domu zmarłego, w kościele i na cmentarzu, połączone z dwiema procesjami. Trzeba jednak przyznać, że nie zawsze te trzy formy są praktykowane ze względu na różne przeszkody. W drugiej formie pogrzebu zawarte są tylko dwie stacje: w kaplicy cmentarnej i przy grobie. W tej formie pogrzebu nie przewiduje się mszy świętej jednak należy ją odprawić w innym czasie bez obecności ciała. I ostatnia forma w domu zamarłego bardzo rzadko jest praktykowana, ponieważ zachęca się do uczestnictwa w pełnym pogrzebie. Po mszy świętej następuje obrzęd „ostatniego pożegnania”. Oznacza on pożegnanie przez wiernych członka ich wspólnoty. Na początku przemawia kapłan, który wyjaśnia znaczenie pożegnania, później następuje chwila ciszy i pokropienie oraz okadzenie trumny z ciałem. Przy każdej formie pogrzebu należy dostosować się do zwyczajów przyjętych w danym kraju.[1]

Bardzo ważne jest, by bliskie osoby mogły pożegnać się z nieżyjącym, by wyraziły swoje uczucia i wypowiedziały te słowa, które nie zdążyły wypowiedzieć. Widzimy też, że dorośli bardzo często odsuwają od trumny dzieci, by to nie wywołało w nich lęku i przerażenia. Może jednak się okazać, że pożegnanie z osobą, która odeszła będzie miało oddźwięk pozytywny. Nie trzeba też zmuszać dziecka, jeśli nie chce pożegnać się ze zmarłym to trzeba to uszanować. Zanim zabierzemy dziecko na ostatnie pożegnanie należy je przygotować. Opisujemy jak wygląda pomieszczenie i zmarły, że leży w trumnie obłożonej kwiatami, mówimy o ubiorze, o wyglądzie i jakie mogą być reakcje rodziny, czyli płacz, lamentowanie itp. Dzięki temu łatwiej zrozumie silne emocje, które mogą się zdarzyć. Wskazane więc jest, by do pomieszczenia wszedł pierwszy dorosły, aby móc później opisać dziecku osobę, którą pamiętało jako żywą. Dzieci żegnają się z osobami, które odeszły w bardzo konkretny sposób. Zostawiają listy, kwiaty lub zabawki, które mogły być związane z osobą zmarłą. Czasami dzieci chcą pożegnać się ze zmarłym, ale czekają na gest z naszej strony mówiący, że teraz możesz podejść i dotknąć zmarłego lub postawić kwiatki. Potrzebują naszego przyzwolenia. [2]

Pogrzeb, przyjmowanie kondolencji są potwierdzeniem faktu śmierci. Urealnia odejście bliskiej osoby i sprawia, że nie negujemy danej śmierci. Nie powinniśmy używać stwierdzeń takich jak: „odejść”, „zasnąć”, które jako upiększenie lub uproszczenie nie pokazują prawdziwego obrazu rzeczywistości. Pogrzeb również uczy nas nawiązywania nowej i innej więzi ze zmarłym. To dokonuje się przez mówienie i wspominanie osoby, która odeszła. Dzięki czemu staje się ona obecna, ale w inny sposób, a strata jej zostaje powoli urealniana i akceptowana.[3]

Na podstawie książek podanych w przepisach opracował

Paweł Dobrzyński

[1] Zob.: Obrzędy pogrzebu, Episkopat Polski, Katowice 1978, s. 9-12.

[2] Por.: M. Keirse, dz. cyt., s. 72.                                                                                                                   

[3] Por.: tamże. s. 254 – 257.